Οι χαμένες υπεραξίες της ΗΛΕΙΑΣ ως Ελληνική Riviera

Του Γιώργου Καισάριου
Η περιουσία ή τα όποια assets ανήκουν στο δημόσιο, εξ ορισμού, δεν αποφέρουν κανένα κέρδος και καμιά υπεραξία και πλούτο για το δημόσιο και άρα, για τους κατοίκους της χώρας.

Πλούτος μπορεί να δημιουργηθεί μόνο όταν αυτή η κρατική περιουσία περάσει στα χέρια ιδιωτών (φυσικών ή νομικών προσώπων). Ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν ο ιδιωτικός τομέας κάνει χρήση αυτής της περιουσίας, με σκοπό να παράγει εισόδημα ή υπεράξιες, το οποίο εισόδημα ή υπεραξία, θα αποφέρει φόρους στο κράτος.

Υπεραξία (και άρα πλούτος για τους κατοίκους) μπορεί να δημιουργηθεί μόνο όταν γίνει σωστή αξιοποίηση αυτής της περιουσίας και υπάρξει ζήτηση από την αγορά για αυτή την περιουσία. Το κράτος (και ειδικά το ελληνικό κράτος) είναι αποδεδειγμένα ανίκανο να πάρει τις αποφάσεις αυτές που απαιτούνται για να παράγουμε πλούτο και την όποια υπεραξία αρμόζει να αποδοθεί σε αυτή τη χώρα και.......
στους κατοίκους της.

Μόνο όταν οι ιδιώτες έχουν τίτλους ιδιοκτησίας στα χέρια τους, μπορεί να δουλέψει το τραπεζικό σύστημα. Μόνο έναντι ενεχύρου (Lombard lending) είναι δυνατόν να πάρει κάποιος δάνειο, με σκοπό να επενδύσει αυτή τη ρευστότητα, με στόχο να παράγει πλούτο. Κάτι το οποίο θα δώσει ανάπτυξη και φορολογικά έσοδα στο κράτος.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι το bullish argument για τον τραπεζικό κλάδο της Αιγύπτου, βασίζεται στο ότι το 92% των ακινήτων στην Αίγυπτο δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας και οι κάτοικοι δεν έχουν πρόσβαση στην τραπεζική αγορά. Αν η κυβέρνηση της Αιγύπτου βρει λύση, λογικά θα δούμε τεράστια ανάπτυξη στη χώρα τα επόμενα χρόνια.
Στη Δυτική Πελοπόννησο, υπάρχει ένα κομμάτι γης 60 χιλιομέτρων περίπου, που παραμένει ανεκμετάλλευτο (βέβαια δεν είναι το μόνο). Από το Κατάκολο μέχρι και την περιοχή Καλό Νερό, ο χάρτης μας λέει ότι αυτή η περιοχή είναι η Ελληνική Ριβιέρα.

Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της έκτασης ανήκει στο κράτος. Από το Κατάκολο μέχρι και 1.000 μέτρα περίπου πριν τον Αλφειό Ποταμό, υπάρχουν περίπου 20.000 κατοικίες χτισμένες πάνω στην παραλία.

Κανένας δεν έχει τίτλους ιδιοκτησίας και η δόμηση είναι πάρα πολύ άναρχη. Ο μπαξές έχει για όλους: από βίλες που θα ζήλευαν στη Μύκονο μέχρι και τριτοκοσμικές παράγκες. Από τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν, βλέπει κανείς από Zastava μέχρι Maserati (τα Porsche είναι πλέον συνηθισμένα).

Ο ΟΤΕ δεν παρέχει υπηρεσίες, καθώς τίποτα στην περιοχή δεν είναι νόμιμο. Οι μισοί κάτοικοι όμως κατάφεραν να πάρουν ρεύμα, χρησιμοποιώντας κάποιο παράθυρο. Κάθε φορά που γίνεται ένας σεισμός στον Πύργο, τρέχουν όλοι να πάρουν ρεύμα με το πρόσχημα ότι είναι σεισμοπαθείς. Κανένας βέβαια δεν είναι και η ΔΕΗ το ξέρει αυτό, αλλά είναι η δικαιολογία για να δοθεί ρεύμα στην περιοχή. Έτσι οι μισοί έχουν ρεύμα και οι άλλοι μισοί που δεν έχουν, παίρνουν από τους άλλους μισούς που έχουν...

Οι πρώτες καταπατήσεις, σύμφωνα με τους κατοίκους της περιοχής (κάτι για το οποίο δεν μπορώ να ορκιστώ διότι δεν έχω στοιχεία), ήταν επί χούντας στον οικισμό της Σπιάτζας. Μάλιστα, (πάντα κατά τους παλιότερους κατοίκους) με την παρότρυνση της τότε χουντικής κυβέρνησης. “Χτίστε” τους είπαν και θα τακτοποιηθεί το νομικό καθεστώς.

Έτσι τη δεκαετία του ‘70, ξεκίνησε ο κόσμος να φτιάχνει παράγκες στην περιοχή της Σπιάζτας. Στη συνέχεια (δεκαετία του ‘80) επεκτάθηκε η άναρχη δόμηση προς το Κατάκολο και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘90, δεν υπάρχει σπιθαμή γης στην παραλία που να μην είναι χτισμένη.

Επίσημα πάντα απαγορευόταν να κτίσει κανείς. Αλλά μέχρι και πριν 15 χρόνια περίπου, αν ήξερες τα κατάλληλα πρόσωπα, μπορούσες να φτιάξεις ό,τι θέλεις. Βλέπεις, οι τότε εργολάβοι είχαν χωρίσει την περιοχή σε franchise και μόνο αυτοί μπορούσαν να σου κτίσουν κάτι. Αν για παράδειγμα αποφάσιζες να φτιάξεις κάτι χωρίς τη μεσολάβηση του εργολάβου -που είχε άτυπα αναλάβει την περιοχή- τότε θα ερχόταν η αστυνομία και θα πήγαινες αυτόφωρο.

Αυτόφωρο έχουν πάει πολλοί και πάρα πολλοί έχουν καταδικαστεί και έχουν επιβληθεί εκατομμύρια σε πρόστιμα, αλλά ελάχιστοι έχουν πληρώσει (μόνο όταν το πρόστιμο είναι μικρό). Επίσης, υπάρχουν διαταγές κατεδάφισης για πάρα πολλές κατοικίες, που ουδέποτε τολμάει η νομαρχία να τις εκτελέσει. Πέραν του ότι έχει χρηματικό κόστος να κάνει κανείς τις κατεδαφίσεις, τι νόημα έχουν; Το να καταστρέψεις μια μικρή πόλη δεν είναι ούτε παραγωγικό και ούτε βέβαια πολιτικά αποδεκτό.

Οι δυνατότητες ανάπτυξης της περιοχής περιορίζονται μόνο από την φαντασία του καθενός. Αν στην περιοχή οι κάτοικοι είχαν τίτλους ιδιοκτησίας, θα μπορούσε αυτή η περιοχή να προσφέρει πολύτιμα έσοδα στο δημόσιο και υπεράξιες και παραγωγή πλούτου για τους κατοίκους (και άρα για την Ελλάδα στο σύνολο).

Πέραν του ότι η όλη περιοχή θα μπορούσε να γίνει ένα παραθεριστικός προορισμός για εκατομμύρια Ευρωπαίους (μιλάμε για τουλάχιστον 60 χιλιόμετρα αμμουδιάς), μια σωστή πολεοδομική μελέτη (χωρίς καθόλου την παρέμβαση της πολιτείας να τονίσω) θα μπορούσε να προσφέρει υπεράξιες κατηγορίας Malibu California στον νομό Ηλείας και στην Ελλάδα στο σύνολο (και βέβαια στους πολίτες αυτής της χώρας).

Όσο αυτή η έκταση γης δεν έχει ιδιοκτήτες, τόσο η περιοχή θα παραμένει ανεκμετάλλευτη και η χώρα θα χάνει σε έσοδα και οι κάτοικοι σε πλούτο. Και ο μόνος τρόπος για να δημιουργηθεί πλούτος και ανάπτυξη και έσοδα για το δημόσιο, είναι να τακτοποιηθεί το νομικό καθεστώς της περιοχής με σκοπό ο ιδιωτικός τομέας να κάνει αυτό που κάνει πάντα... να προσπαθήσει να κερδίσει.

Και ερωτώ: Για ποιο λόγο αρνείται το κράτος να τακτοποιήσει το νομικό καθεστώς στην περιοχή; Είναι άραγε το ηθικό δίδαγμα ή απλά η ανεπάρκεια της πολιτείας; Για ποιο λόγο να μην φτιαχτούν εκατοντάδες ξενοδοχεία στην περιοχή; Για ποιο λόγο να μην υπάρχει ακόμα πολεοδομικός σχεδιασμός και να μην επιτρέπεται να κτίσει κανείς;

Μόνο από την οικιστική ανάπτυξη της περιοχής, χωρίς να λογαριάζουμε καθόλου ξένες επενδύσεις, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν εκατοντάδες και ίσως χιλιάδες θέσεις εργασίας στο νομό Ηλείας. Ειδικά τώρα που κανένας δεν κτίζει τίποτα στον Πύργο και στα περίχωρα, θα ήταν μεγάλο μαξιλάρι στην τωρινή ύφεση.

Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιο λόγο δεν μπορεί να υπάρχει μια πλατφόρμα 100 μέτρων που να μπαίνει στη θάλασσα με καταστήματα και θέσεις για ψάρεμα, όπου μπορούν να πηγαίνουν οι κάτοικοι της περιοχής. Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιο λόγο σε άλλες χώρες μπορεί να κτίσει κάποιος ακόμα και μέσα στην θάλασσα, και εδώ δεν μπορεί να κτίσεις στα 50 μέτρα. Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιο λόγο δεν μπορεί να φτιαχτεί μια ποδηλατική διαδρομή 10 χιλιομέτρων στην παραλία, με σκοπό οι κάτοικοι των γύρω περιοχών να κάνουν ποδήλατο.

Είναι τόσα πολλά που θα μπορούσαν να γίνουν, αλλά δεν γίνονται και δεν μπορώ να καταλάβω το πρόβλημα και τη νοοτροπία του πολιτικού μας συστήματος, όπου στο όνομα της δήθεν προστασίας της δημόσιας περιουσίας, δεν μπορεί να γίνει τίποτα και δεν μπορεί να πάει μπροστά αυτή η χώρα.

Η δημόσια περιουσία δεν θα αποφέρει κανένα κέρδος στους κατοίκους αυτής της χώρας, παρά μόνο όταν αυτή περάσει στα χέρια των ιδιωτών. Όσο παραμένει δημόσια, μην περιμένετε χαΐρι και μην περιμένετε καμία προκοπή.

Η δημόσια περιουσία πρέπει να πουληθεί, όχι όμως για εισπρακτικούς λόγους, αλλά για αναπτυξιακούς. Και δυστυχώς, αυτό δεν το έχουν καταλάβει ούτε οι πολιτικές ηγεσίες και ούτε η πλειοψηφία των πολιτών. Και όσο δεν θέλει κανένας να το καταλάβει, τόσο θα ονειρευόμαστε υπεραξίες που θα μπορούσαν να καρπωθούν, αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Πηγή:www.capital.gr