Τι είναι και τι σημαίνει η επιλεκτική χρεοκοπία

Τι κρύβεται πίσω από το "selective default", μία βαθμίδα στην κλίμακα των Οίκων Αξιολόγησης. Η ΕΚΤ επισημαίνει ότι δεν συνιστά πιστωτικό γεγονός

Κάθετα αντίθετη στο ενδεχόμενο η βαθμολογία της επιλεκτικής χρεοκοπίας της Ελλάδας -από τους Οίκους Αξιολόγησης- να συνιστά πιστωτικό γεγονός είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Ο επικεφαλής της κ. Ζαν Κλοντ Τρισέ αντιδρά σε ό,τι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πιστωτικό γεγονός και έχει ξεκαθαρίσει ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στις χώρες του ευρώ, ακόμη κι αν υποβαθμιστούν περαιτέρω.
Οπως αναφέρουν Ελληνες τραπεζίτες και υψηλόβαθμα στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος, ο χαρακτηρισμός "selective default" (επιλεκτική χρεοκοπία) είναι απλώς μια βαθμίδα στην κλίμακα των τριών αμερικανικών Οίκων Αξιολόγησης. Συνιστά ιδιαίτερα χαμηλή βαθμολογία, όμως σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι η χώρα έχει χρεοκοπήσει.
Με άλλα λόγια απλώς μας βαθμολογούν στη βαθμίδα selective default οι οίκοι αξιολόγησης και δεν αναμένεται να προκύψει πρόβλημα στη ρευστότητα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Σε περίπτωση «επιλεκτικής χρεοκοπίας» οι καταθέτες θα έχουν κανονικά τα χρήματά τους

Ομως πίσω από το selective default της Ελλάδας βρίσκεται σε εξέλιξη ένας άγριος πόλεμος με κύριο στόχο το ευρώ. Αντίπαλοι στο σκληρό "παιχνίδι" της επιβίωσης του ευρώ είναι από τη μία οι πολιτικοί της ευρωζώνης, με τα αργά ομολογουμένως αντανακλαστικά, και από την άλλη οι κερδοσκόποι που πιάνουν στο αέρα τις ευκαιρίες.
Επειδή το θέμα βρίσκεται το τελευταίο διάστημα διαρκώς στο προσκήνιο και η ελληνική αγορά δέχεται συνεχείς πιέσεις, το "Εθνος" επικοινώνησε με τραπεζικά στελέχη που δίνουν απαντήσεις για το τι θα συμβεί στην πράξη σε περίπτωση επιλεκτικής χρεοκοπίας.

Επτά ερωτήσεις - απαντήσεις

Κανένας κίνδυνος για τις καταθέσεις στις τράπεζες Το Δημόσιο συνεχίζει να καλύπτει τις υποχρεώσεις του και οι τράπεζες διατηρούν τα περιουσιακά τους στοιχεία

1 Στο άκουσμα της φράσης "επιλεκτική χρεοκοπία", το πρώτο και εύλογο ερώτημα είναι ένα: τι θα γίνει με τις καταθέσεις;
Η απάντηση είναι ότι οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν. Οι καταθέτες θα έχουν κανονικά τα χρήματά τους. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Αυτή η διαβεβαίωση δεν προέρχεται μόνο από τους Ελληνες τραπεζίτες ή από τα στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά η εγγύηση προέρχεται και από την ΕΚΤ. Σε αντίθεση με την πλήρη χρεοκοπία, το Δημόσιο συνεχίζει να καλύπτει τις υποχρεώσεις του και οι τράπεζες διατηρούν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Κατά συνέπεια, οι καταθέτες δεν κινδυνεύουν.

2 Ερώτηση: Τι θα γίνει με τη ρευστότητα των τραπεζών;
Απάντηση: Θα υπάρξει πίεση στη ρευστότητα των τραπεζών - που ούτως ή άλλως είναι περιορισμένη σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ομως αν η ΕΚΤ ή οι άλλοι μηχανισμοί συνεχίσουν να παρέχουν ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, τότε δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Οι άλλοι μηχανισμοί είναι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το ELA. Με βάση όσα ισχύουν τώρα, η ΕΚΤ δεν μπορεί να δεχθεί ως εγγύηση ομόλογα μιας χώρας που έχει βαθμολογηθεί σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας. Αυτό σημαίνει ότι αν συμβεί κάτι τέτοιο, καταπίπτει μέρος των εγγυήσεων που έχουν δώσει οι τράπεζες στην ΕΚΤ με τη μορφή ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου. Στην περίπτωση αυτή, η ΕΚΤ αναμένεται να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό παροχής έκτακτης ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance-ELA), προκειμένου να μη δημιουργηθεί συστημικό πρόβλημα. Σημειώνουμε ότι χρήση του μηχανισμού ELA έχει κάνει εδώ και πολύ καιρό η Ιρλανδία, οι τράπεζες της οποίας ήταν η αιτία για την κρίση στη χώρα και σε μεγάλο βαθμό καταστράφηκαν -το αντίθετο δηλαδή με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου οι τράπεζες υφίστανται τα αποτελέσματα της κρίσης κρατικού χρέους- χωρίς να προκύψει θέμα για τους καταθέτες τους. Παράλληλα, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, έχει ξεκαθαρίσει ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στις χώρες του ευρώ, ακόμη και αν υποβαθμιστούν περαιτέρω.

3 Ερώτηση: Εχει πάρει άλλη χώρα βαθμολογία selective default;
Απάντηση: Στο παρελθόν η Ουρουγουάη. Εμεινε μερικές μέρες στη συγκεκριμένη βαθμίδα αξιολόγησης για το σύνολο του χρέους της, και στη συνέχεια αξιολογήθηκε με βαθμό καλύτερο απ΄ ό,τι είχε πριν πέσει στην επιλεκτική χρεοκοπία.

4 Ερώτηση: Στην Ελλάδα η αξιολόγηση selective default θα αφορά το σύνολο του χρέους;
Απάντηση: Οχι, μόνο το κομμάτι του δημόσιου χρέους που θα πάει στο rollover, στην επαναγορά δηλαδή των ομολόγων.
Σύμφωνα με τους Ελληνες τραπεζίτες, θα πρέπει η ηγεσία της ευρωζώνης να πάρει ουσιαστικές αποφάσεις για το μέλλον του ευρώ. Διότι εκείνο που κινδυνεύει άμεσα είναι το κοινό νόμισμα. Με δεδομένο ότι συντονισμένη επίθεση δέχεται η Ιταλία, ενώ Ισπανία και Πορτογαλία βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο, θα πρέπει το EFSF (ευρωπαϊκό ταμείο χρηματοοικονομικής σταθερότητας) να ενισχυθεί με 2 τρισ. ευρώ από τα 400 δισ. ευρώ που έχει σήμερα. Με τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν κράτη με προβλήματα να διαχειριστούν το χρέος τους και να αγοράσουν ομόλογά τους. Αν για παράδειγμα η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να αγοράσει ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά, τότε θα υπήρχε σύντομα εξορθολογισμός στις τιμές με τις ονομαστικές αξίες, υποχώρηση των spreads και θα άνοιγε ο δρόμος για δανεισμό από τις αγορές. Ομως, όπως σημειώνουν Ελληνες τραπεζίτες, η Ευρώπη παραπαίει και οι αγορές συνεχίζουν το σφυροκόπημα.

5 Ερώτηση: Τι σημαίνει επιλεκτική χρεοκοπία;
Απάντηση: Σημαίνει ότι μια χώρα δεν εξυπηρετεί τμήμα του χρέους της, όμως συνεχίζει να αποπληρώνει κανονικά το υπόλοιπο χρέος της. Δηλαδή, στην περίπτωση της Ελλάδας, επιλεκτική χρεοκοπία προκύπτει αν δεν εξυπηρετηθούν τα ομόλογα που λήγουν π.χ. το 2012, όμως η χώρα συνεχίσει να πληρώνει κανονικά τις υπόλοιπες εκδόσεις της. Η επιλεκτική χρεοκοπία είναι μια από τις βαθμίδες πιστοληπτικής διαβάθμισης των Οίκων Αξιολόγησης, υψηλότερη από αυτή της χρεοκοπίας (Default).

6 Ερώτηση: Ποιος αποφασίζει αν η επιλεκτική χρεοκοπία συνιστά πιστωτικό γεγονός;
Απάντηση: Τη βαθμολογία τη δίνουν οι οίκοι αξιολόγησης, αφού λάβουν υπόψη την αδυναμία της χώρας ή την απροθυμία της να αποπληρώσει συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Αν όμως αυτό θα αποτελέσει πιστωτικό γεγονός (credit event) το αποφασίζει η Διεθνής Ενωση Ανταλλάξιμων Οικονομικών Προϊόντων και Παραγώγων (ISDA). Μόνο μετά από δική της απόφαση γίνεται αποδεκτό ότι έχει προκύψει κάποιο πιστωτικό γεγονός, προκαλώντας την ενεργοποίηση και πληρωμή των συμβολαίων ασφάλισης κινδύνου (των γνωστών CDS). Δηλαδή, μπορεί μεν οι οίκοι αξιολόγησης να υποβαθμίσουν την Ελλάδα σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας, αν όμως η ISDA αποφασίσει ότι δεν αποτελεί πιστωτικό γεγονός, δεν ενεργοποιούνται τα CDS.

7 Ερώτηση: Πόσο διαρκεί η επιλεκτική χρεοκοπία;
Απάντηση: Συνήθως διαρκεί λίγες μέρες, μέχρι ο εκδότης των ομολόγων να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών, συνήθως με επιμήκυνση ή "κούρεμα" του χρέους. Και στη συνέχεια, έρχεται καλύτερη αξιολόγηση από τους Οίκους.

ΕΦΗ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΥ