Μετεκλογικό σοκ και δέος με σενάρια χρεοκοπίας

του : Κώστα Βαξεβάνη Στο 2ο τεύχος του περιοδικού HOTDOC, ανάμεσα στις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, είχαμε αποκαλύψει το κρυφό σχέδιο που είχαν επεξεργαστεί από κοινού η κυβέρνηση Παπαδήμου και η τρόϊκα. Γράφαμε τότε ότι υπήρχαν σενάρια εκβιασμού της χώρας για να αποδεχθεί νέα μέτρα σοκ και δέος προκειμένου να αποφευχθεί μία νέα χρεοκοπία ενώ ταυτόχρονα τα επιτελεία επεξεργάζονταν και σενάρια «χρεοκοπίας» που συσχετίζονταν και με την πορεία της Ισπανικής οικονομίας.

Διαβάστε και δείτε πώς επιβεβαιώνονται όλα
Μετεκλογικό σοκ και δέος 
με σενάριο χρεοκοπίας
Η πορεία προς τη χρεοκοπία, αν τελικά αποφασιστεί, θα χαραχτεί μέσα από ένα ομόλογο του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο λήγει και πρέπει να πληρωθεί. Το ομόλογο ανέρχεται σε 400 εκατομμύρια ευρώ και διέπεται από ξένο δίκαιο. Η Ελλάδα αδυνατεί να πληρώσει αυτό το ομόλογο αν δεν εκταμιευτεί ποσό της νέας δανειακής σύμβασης. Αυτό όμως δεν πρόκειται να γίνει πριν «ελεγχθεί» η Ελλάδα από την τρόικα και ψηφιστεί το νέο Μεσοπρόθεσμο του Ιουνίου. Αν λοιπόν δεν πληρωθεί, τότε θα ενεργοποιηθούν για δεύτερη φορά τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS), όπως και οι ρήτρες των δανείων που έχει συνάψει η Ελλάδα.

Αυτό θα σημάνει την πραγματική χρεοκοπία. Οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να δανειστούν από πουθενά, ούτε από τους ευρωπαϊκούς πιστωτικούς φορείς. Είναι στο χέρι των δανειστών να αποφασίσουν αν θα εκταμιεύσουν το ποσό για την πληρωμή του ομολόγου ή θα αφήσουν την Ελλάδα να «βαρέσει κανόνι», μέσα από μια κατάρρευση και όχι οργανωμένη στάση πληρωμών. Το σενάριο θυμίζει πολύ την κατάρρευση της Αργεντινής. Το τραγικό είναι ότι, πριν την υπογραφή του δεύτερου μνημονίου, η κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας» δεν έθεσε ως αναγκαίο όρο στις διαπραγματεύσεις την πληρωμή του ομολόγου με εκταμίευση του αντίστοιχου ποσού, αλλά άφησε στους δανειστές την ευχέρεια να αποφασίσουν τη χρεοκοπία της, στο όνομα της οποίας μάλιστα αποφασίστηκαν όλα τα σκληρά μέτρα.
Στο νέο πολιτικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, ωστόσο, η λήξη του ομολόγου θα χρησιμοποιηθεί εκβιαστικά, χωρίς να αποκαλυφθεί πως η αβεβαιότητα για την πληρωμή του δεν σχετίζεται με την έκβαση των εκλογών. Έτσι, το ερώτημα που θα τίθεται είναι: «πού θα βρει τα λεφτά να πληρώσει ο Τσίπρας, αφού δεν τον εμπιστεύονται οι Ευρωπαίοι;»
Παπαδήμος και Σια
Η αλήθεια είναι πως η κυβέρνηση Παπαδήμου, με έναν κλειστό κύκλο συμβούλων και τη συμμετοχή ομάδας του ΠΑΣΟΚ, αλλά και παραγόντων της καραμανλικής κυρίως ΝΔ, σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ετοιμάζει τα μέτρα του Ιουνίου. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό παίζουν στελέχη της «αγοράς», πολλά από τα οποία υπηρετούν και πληρώνονται από καίριες θέσεις του ελληνικού Δημοσίου. Όπως διαβεβαιώνουν τους συνομιλητές τους στην τρόικα, μάλιστα, «τίποτα από όσα είπανε τα κόμματα εξουσίας προεκλογικά δεν πρόκειται να υλοποιηθεί. Είναι για ψηφοθηρικούς λόγους. Η νέα κυβέρνηση θα υλοποιήσει όσα έχουμε προετοιμάσει κανονικά».
Μοναδικό πρόβλημα, διαβεβαίωναν πριν τις εκλογές, είναι οι φιλοδοξίες κάποιων πολιτικών αρχηγών στην Ελλάδα, και τίποτε άλλο. Αυτές οι φιλοδοξίες μπορούσαν να ανατρέψουν τα νέα μέτρα. Δεν εξέταζαν καν το ενδεχόμενο ενός ανατρεπτικού εκλογικού αποτελέσματος.
Η «ομάδα εργασίας» Παπαδήμου, πολύ πριν τις εκλογές, έχει παραλάβει εντολές και αναλύσεις με τα νέα μέτρα. Κανένας βέβαια από τους συμμετέχοντες στην κυβέρνηση δεν έχει θέσει βέτο για το ανήθικο και το αντιδημοκρατικό τού πράγματος. Μια κυβερνητική ομάδα, δηλαδή, να επεξεργάζεται μέτρα και να δεσμεύει την κυβέρνηση που θα εκλεγεί.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του HOT DOC, το νέο μεσοπρόθεσμο του Ιουνίου πρέπει να εγγυάται για τη διετία 2013-2014 ποσό πάνω από 11,6 δισεκατομμύρια. Όπως παραδέχεται η ελληνοτροϊκανή ελίτ, τα νέα μέτρα απαιτούνται λόγω της ύφεσης που προκαλεί το ίδιο το μνημόνιο. Δηλαδή για μία ακόμη φορά τα μέτρα που πήραν έφεραν αδιέξοδο, με το οποίο θα δικαιολογηθούν νέα μέτρα.
Οι εκτιμήσεις των πιο συντηρητικών κύκλων είναι πως μέχρι το τέλος του χρόνου από τον προϋπολογισμό θα λείπουν και πάλι πάνω από 2 δισεκατομμύρια. Παρότι η ύφεση, σύμφωνα τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, θα είναι 5% ή, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο που θα προωθηθεί, γύρω στο 5,1%, η πραγματική της διάσταση θα είναι πάνω από 6%. Ενώ λοιπόν η ύφεση είναι αποτέλεσμα του μνημονίου, όπως ακριβώς έγινε και με το πρώτο μνημόνιο, θα χρησιμοποιηθεί το επιχείρημα πως «τα νούμερα δεν βγαίνουν», για να παρθούν επιπλέον μέτρα γύρω στα 3 δις.
Η γη και τα ακίνητα συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον της τρόικας, γιατί δεν θα μπορούν να συντηρηθούν από τους παλαιούς ιδιοκτήτες τους με τόσους φόρους και μέτρα και θα πωλούνται για να αποπληρωθούν δάνεια. Η τρόικα θεω-ρεί άλλωστε πως πρέπει να σταματήσει μετά τις εκλογές η προστατευτική πολιτική, που ίσχυε ώστε να μην βγαίνουν σε πλειστηριασμούς ακίνητα προκαλώντας πολιτικό κόστος και αντίδραση. Μετά την «τακτοποίηση» των τραπεζών, θα ξεκινήσει η πολιτική των πλειστηριασμών.
Μέτρα, τζόγος και απολύσεις
Η νέα κυβέρνηση τον Ιούνιο θα προχωρήσει σε πρωτοφανή μέτρα, τα οποία έχουν κοινοποιηθεί σε μια ομάδα πολιτικών που θεωρεί ότι μέσα από τη μνημονιακή συναίνεση ανοίγει το μέλλον όχι της Ελλάδας, αλλά το δικό τους, και σε εταιρίες που θα αναλάβουν τις ιδιωτικοποιήσεις αλλά και την επικοινωνιακή προώθηση των μέτρων. Ο «συνασπισμός» αυτός δουλεύει για όλα αυτά κρυφά, πριν από τις εκλογές ακόμη, και είναι αδιατάραχτος από τις πολιτικές εναλλαγές.
Το χειρότερο όμως είναι πως ο μηχανισμός ξέρει καλά πού πρέπει να επενδύσει ή να τζογάρει, αφού γνωρίζει καλά ποια μέτρα έρχονται. Μπορεί να αγοράσει μετοχές, για παράδειγμα, μιας τράπεζας που ξέρει ότι θα ανακεφαλαιοποιηθεί για να πουληθεί, ή να «παίξει» με τις επενδύσεις στον τουρισμό. Οι κρυφές εκθέσεις της τρόικας που τους κοινοποιούνται έχουν σημαντικές λεπτομέρειες, που μπορούν να γίνουν χρυσάφι. Μία από τις εκθέσεις, για παράδειγμα, απαιτεί από τον Ιούνιο να αρχίσει η εξίσωση των αντικειμενικών τιμών με τις πραγματικές στα ακίνητα, για να καταλήξει η τιμή τους στο μισό αυτής της αξίας μετά από 2 με 3 χρόνια. Όποιος γνωρίζει αυτή την πληροφορία ξέρει πότε πρέπει να κάνει real estate.
Για τους Έλληνες υπάρχουν απλώς μέτρα. Το σοκ και δέος θα αρχίσει από την επόμενη βδομάδα, όταν θα επισκεφθεί η τρόικα την Ελλάδα για τους πρώτους ελέγχους. Στο στόχαστρο είναι πάλι μισθοί, επιδόματα και κυρίως κοινωνικές δαπάνες. Συγκεκριμένα, οι εντολές της τρόικας προβλέπουν αποχώρηση 15.000 δημοσίων υπαλλήλων έως το τέλος του 2012. Εκτός από αυτούς, θα υπάρξουν και άλλοι εκτός Δημοσίου, οι οποίοι θα προκύψουν από συγχωνεύσεις ή καταργήσεις φορέων του Δημοσίου. Θα γίνουν και νέες περικοπές στις συντάξεις, αλλά και στα επιδόματα. Τουλάχιστον 6,5 δισεκατομμύρια θα εξασφαλιστούν από τη μείωση των κοινωνικών δαπανών. Μείωση θα επέλθει και στις φαρμακευτικές δαπάνες, στις οποίες, εκτός από τη μείωση που θα προέλθει από τα γενόσημα, είναι πιθανόν να επιβληθεί ανώτερο κόστος συνταγογράφησης για τους γιατρούς. Πέρα από αυτό το όριο, οι γιατροί του Δημοσίου δεν θα μπορούν να γράψουν άλλα φάρμακα, ακόμη και αν πεθαίνουν οι ασθενείς τους.
Πωλείται όπως είναι
Μέσα σε όλα θα υπάρχουν και νέοι φόροι. Θα υπάρξει ένας μόνιμος φόρος ακίνητης περιουσίας. Θα καταργηθούν όλες οι φορολογικές εξαιρέσεις. Θα κλείσουν 200 εφορίες στη χώρα. Θα καταργηθούν οι ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις όταν γίνεται μεταβίβαση περιουσίας, δηλαδή φοροαπαλλαγές για γονικές παροχές, δωρεές, μεταβιβάσεις. Η γη και τα ακίνητα συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον της τρόικας, γιατί δεν θα μπορούν να συντηρηθούν από τους παλαιούς ιδιοκτήτες τους με τόσους φόρους και μέτρα και θα πωλούνται για να αποπληρωθούν δάνεια.
Η τρόικα θεωρεί άλλωστε πως πρέπει να σταματήσει μετά τις εκλογές η προστατευτική πολιτική, που ίσχυε ώστε να μην βγαίνουν σε πλειστηριασμούς ακίνητα προκαλώντας πολιτικό κόστος και αντίδραση. Μετά την «τακτοποίηση» των τραπεζών, θα ξεκινήσει η πολιτική των πλειστηριασμών.
Ενώ η αγορά της γης θα μπορούσε να αυτορυθμιστεί, η τρόικα περιέργως θα παρέμβει για να ρίξει της τιμές. Αντίθετα, για το λαθρεμπόριο πετρελαίου, που απαιτείται παρέμβαση, δεν κάνει τίποτα. Έτσι, ενώ το συμπέρασμα των απόρρητων εκθέσεων της τρόικας είναι πως αυξάνεται συνεχώς η λαθρεμπορία πετρελαίου στην Ελλάδα, δεν προβλέπει κάποιο μέτρο ή πίεση προς την ελληνική κυβέρνηση. Προβλέπεται ωστόσο η εξίσωση της τιμής του πετρελαίου κίνησης με εκείνη του πετρελαίου θέρμανσης, η οποία θα πλήξει και πάλι τα νοικοκυριά.
Οι ιππότες της… τραπέζης
Η ενημέρωσης της τρόικας προς την ομάδα συνεργασίας της στην Ελλάδα προβλέπει πως δεν θα προχωρήσει οποιαδήποτε ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών πριν τον επόμενο Σεπτέμβρη, αν και όλοι έχουν συμφωνήσει πως οι τράπεζες θα λάβουν προκαταβολή της ανακεφαλαιοποίησης. Ο βασικός λόγος είναι πως δεν ξέρουν αν αποφασίσουν να χρεοκοπήσουν την Ελλάδα, παρότι υπάρχουν και δευτερεύοντες λόγοι που αφορούν το ξεκαθάρισμα των συμμαχιών με τις ιδιωτικές τράπεζες και το μέλλον των κρατικών. Ήδη στα σχέδια είναι η ανακεφαλαιοποίηση τους Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και στη συνέχεια η πώλησή του με αυτή την προίκα σε ιδιώτες. Για την Αγροτική Τράπεζα υπάρχει το πονηρό σενάριο να την «εξυγιάνουν» μέσα από την αποκοπή ενός τμήματος που δεν θα συμφέρει τους ιδιώτες. Τη ζημιογόνα ΑΤΕ θα χρεωθεί το κράτος, ενώ την καλή θα την πουλήσουν και πάλι με προίκα από την ανακεφαλαιοποίηση.
Η δημόσια περιουσία, και πέρα από τις τράπεζες, είναι στο στόχαστρο των νέων μέτρων. Πρώτες προτεραιότητες ιδιωτικοποιήσεων είναι τα Ελληνικά Πετρέλαια, η ΕΥΔΑΠ και η ΔΕΣΦΑ.
Η τρόικα έχει ενημερώσει την ελληνική κυβέρνηση πως θα επισκεφθεί τη χώρα στις 19 Μαΐου, για τον πρώτο έλεγχο και την προώθηση του Μεσοπρόθεσμου. Όσα ωστόσο στέλνονται ακόμη και ως ευθείες εντολές προς τους κυβερνώντες της αρεσκείας τους είναι χωρίς πρακτικό αντίκρισμα, αν δεν λυθεί το βασικό πρόβλημα: εάν θα λάβουν την απόφαση να πτωχεύσει η Ελλάδα με τη μη πληρωμή των ομολόγων των 400 εκατομμυρίων.
Η Ισπανία και η Ιταλία έχουν απορροφήσει λόγω της κρίσης πάνω από 1 τρις σε ρευστό. Ο γερμανικός παράγοντας και οι συνοδοιπόροι τους στην Ευρώπη θεωρούν πως αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δηλαδή, εν ολίγοις, πρέπει να πάρουν αποφάσεις για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν θα την διαλύσουν, για παράδειγμα, ή όχι. Η πιθανή κατάργηση του ευρώ δεν είναι σενάριο κάποιων δραχμόφιλων στην Ελλάδα, όπως θέλουν να το εμφανίζουν, αλλά σενάριο εργασίας ήδη. Τα σενάρια είναι δύο: ή βήματα για την ολοκλήρωση (πολιτική, οικονομική) της ΕΕ συνολικά, που θα περιλαμβάνουν και κοινή δημοσιονομική πολιτική και υποτυπώδη πολιτική ενοποίηση, ή διάλυση.
Ακόμη και στο πρώτο σενάριο της ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής, κατά το οποίο η ΕΕ ενδεχομένως να αναλάβει τα χρέη των κρατών της με έκδοση ομολόγου, η Ελλάδα μπορεί να μην έχει θέση. Μπορεί να την οδηγήσουν στη χρεοκοπία, να την αποκόψουν και βέβαια να την αγοράσουν. Γιατί να την έχουν εταίρο, αν μπορούν να έχουν τους κυβερνήτες της υπαλλήλους;