Ο πραγματικός πολιτικός

Ανδρέας Πετρουλάκης

http://www.protagon.gr

Είχαμε μάθει να λέμε ότι ο Χριστόδουλος συμπεριφερόταν σαν πολιτικός. Ότι ο λαϊκίστικος λόγος του συσπείρωνε τους πιστούς και περιφρουρούσε τα συμφέροντα της Εκκλησίας με τον καλύτερο για αυτήν τρόπο. Γι αυτό και έχαιρε μέχρι το τέλος του υψηλής δημοτικότητας ακριβώς γιατί είχε το χάρισμα να μιλά τη γλώσσα του λαού και να κινητοποιεί ωμά τα πιο συντηρητικά θρησκευτικά και πολιτικά του αντανακλαστικά. Ήταν περίοδοι που ξεχνούσες ότι ήταν κληρικός, με την αγάπη του στα κοσμικά (πολυτελή αυτοκίνητα, ακριβά άμφια κλπ) και τον ελάχιστα πνευματικό λόγο που εκστόμιζε όταν άναβαν τα αίματα.

Όταν τον διαδέχθηκε ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος έμοιαζε να αλλάζουμε εποχή. Ο λόγος του ήπιος και διαλλακτικός, η διαβίωσή του λιτή και εγκρατής, η αντίθεσή του με το προηγούμενο πνεύμα εμφανής. Έκανε πολλούς φίλους εκτός των ορίων του ποιμνίου του και κέρδισε την εκτίμηση πολιτών και πολιτικών που είναι επιφυλακτικοί απέναντι στην Εκκλησία. Πάντοτε έπαιζε ένα ρόλο εξισορροπιστικό των αντιθέσεων στην ιεραρχία αμβλύνοντας τις πιο ακραίες φωνές της. Νομίζαμε ότι επιτέλους εμφανίστηκε ένας μοντέρνος ιεράρχης. Λάθος. Δεν υπάρχουν μοντέρνοι ιεράρχες.

Απλώς ο Αρχιεπίσκοπος δεν έδωσε λάθος μάχες. Ουδέποτε ταυτίστηκε με τις εθνικιστικές υστερίες του Άνθιμου ή τα ιδεοληπτικά παραληρήματα του Αγίου Πειραιώς. Ήξερε ότι το όνομα της Μακεδονίας και η εξωτερική πολιτική με το Ισραήλ είναι δουλειά άλλων και η Εκκλησία δεν έχει να κερδίσει τίποτα από την ανάμιξή της σε αυτά.  Όταν όμως εμφανίστηκαν τα κατ΄εξοχήν προβλήματα που έθιγαν τα συμφέροντά της ο Ιερώνυμος ήταν εκεί, έγκυρος, αξιόπιστος και σεβάσμιος, έτοιμος να δώσει σκληρή μάχη.

Όταν ένιωσε να απειλούνται η εκκλησιαστική περιουσία, οι φοροαπαλλαγές και η μισθοδοσία των κληρικών, ο αγαθός γέρων έγινε λιοντάρι. Η ανακοίνωση και η επιστολή που έστειλε στην πολιτική ηγεσία, αν είχαν γραφτεί από τον Χριστόδουλο θα ξεσήκωναν σάλο- τώρα επικράτησε αμηχανία. Η  αναλυτική περιγραφή της μεταβίβασης μεγάλου τμήματος της εκκλησιαστικής περιουσίας στο κράτος με αντάλλαγμα τη μισθοδοσία δεν γέννησε καν το ερώτημα « πότε και πώς  έγινε και τα αποκτήσατε όλα αυτά;» Κανείς δεν αμφισβήτησε τη νομιμότητα της ιδιοκτησίας που προέρχεται από εποχές πριν τη σύσταση του ελληνικού κράτους. Ο Αρχιεπίσκοπος σκοπίμως αποσιώπησε την αρχή της ιστορίας-άλλωστε όταν υποτίθεται ότι ο κλήρος πρωτοστατούσε στην αφύπνιση του γένους με κρυφά σχολειά και μαρτυρικούς παπάδες, πώς γίνεται ταυτοχρόνως να αποκτά με χρυσόβουλα του Σουλτάνου απέραντη ακίνητη περιουσία; Οι άλλοι όμως γιατί δεν ρωτούν; Τον Χριστόδουλο τον ρωτούσαν.

Όταν ένιωσε να απειλείται η συνέχιση του προσηλυτισμού των παιδιών από τα μαθητικά τους χρόνια με τον υποχρεωτικό εκκλησιασμό αλλά και γενικότερα με την ορθόδοξη θεώρηση των θρησκευτικών και της ιστορίας, έκανε  τέτοια επίθεση στην κ .Ρεπούση που θα έκανε τον προκάτοχό του να κοκκινίσει-εκείνος ποτέ δεν είχε αποκαλέσει βουλευτίνα, «κυρά μου». Ταυτοχρόνως φρόντισε να κολακέψει το κομμάτι εκείνο της αριστεράς που επαναπαύεται σε μονοδιάστατες αναγνώσεις της κρίσης με ατάκες ξεσηκωμένες από το ανθολόγιο του Άνθιμου. «Ας μας δώσουν πρώτα τα κλεμμένα ελληνικά μνημεία που έχουν στα μουσεία τους και μετά να συζητήσουμε τι τους χρωστάμε».  Ανάλυση πνευματικού ηγέτη που οφείλει να διατυπώσει λόγο παρηγορίας και λογικής. Ο φάντης και το ρετσινόλαδο. Πάντως και τώρα κανείς δεν του είπε αυτό που θάλεγε στον μακαριστό «στα σοβαρά σου μιλάς για εκκλησιασμό στην εποχή μας, μείνε στην εκκλησία σου και άσε τα σχολεία και τα παιδιά μας ήσυχα».

Ο Χριστόδουλος ήταν ατακαδόρος, αψίκορος, τηλεοπτικός, ανεκδοτολόγος, κοσμικός, λαϊκιστής, φλύαρος. Στην ουσία μπορούσε να πείσει μόνο τους πεισμένους που είναι αλήθεια ότι είναι πολλοί. Ποτέ δεν μπόρεσε να εισχωρήσει στον χώρο των αμφισβητιών της εκκλησίας- το αντίθετο, τους απωθούσε. Γι αυτό έχασε τη μεγάλη του μάχη, τις ταυτότητες. Αν, όπως νομίζαμε, ήταν πολιτικός θα ήταν Καρατζαφέρης. Ο πραγματικός πολιτικός είναι ο Ιερώνυμος. Οικοδόμησε μεθοδικά το προφίλ του αξιοσέβαστου και μειλίχιου ποιμενάρχη, εξασφάλισε την αποδοχή φίλων και αντιπάλων, έγινε συνομιλητής αριστερών ηγετών, φρόντισε να μην ξοδέψει το κύρος και το πνευματικό του κεφάλαιο  σε  τηλεοπτικές φαλτσοστεκιές, και τώρα που δίνει τις μάχες που πραγματικά τον ενδιαφέρουν κινδυνεύουμε να τις κερδίσει.