Είμαστε όλες μας πουστάρες, λεσβίες και πουτάνες!

  Και οι προοδευτικές και οι αντιδραστικές ταυτότητες πραγματώνονται στην καθημερινότητα και συνδιαλέγονται αδιάλειπτα με το πολιτισμικό και κοινωνικό γίγνεσθαι   

Της Χριστίνας Αδάμου

Παρόλο που σήμερα οι εκλογές απασχολούν έντονα πολλές από εμάς, ας μην ξεχνάμε ότι οι ταυτότητες των αριστερών δεν αρχίζουν, ούτε σταματούν με την ψήφο -και μάλιστα μερικές φορές δεν την περιλαμβάνουν καν- αλλά πραγματώνονται στην καθημερινότητα, την οποία απειλεί πλέον η άνοδος της Χρυσής Αυγής, η άνοδος του φασισμού, του ρατσισμού και του σεξισμού. Η προβλεπόμενη πτώση των ποσοστών της Χρυσής Αυγής δεν είναι αρκετή για να την κρατήσει εκτός Βουλής και κυρίως εκτός της πολιτικής, κοινωνικής αλλά και της προσωπικής μας ζωής, αφού η προσωπική μας ζωή συνδιαλέγεται πάντα με την πολιτική και κοινωνική ζωή.

Προσωπικές είναι οι σεξουαλικές μας ταυτότητες, οι όποιες οικογενειακές μας ταυτότητες (παιδιά των γονιών μας, γονείς των παιδιών μας), οι φιλικές, οι επαγγελματικές και οι πολιτικές μας ταυτότητες. Και είναι προσωπικές γιατί ακριβώς ενσωματώνουν και ενισχύουν κοινωνικές και πολιτισμικές ταυτότητες. Ο τρόπος που θα χτενιστούμε και θα ντυθούμε, που θα καθίσουμε, που θα μιλήσουμε, όλες οι καθημερινές μας επιλογές, αναπαριστούν τις ταυτότητές μας και αυτές οι αυτό-αναπαραστάσεις λειτουργούν μέσα στο κοινωνικό σύνολο, είτε υποστηρίζοντας λόγου χάρη τις επιταγές του καπιταλισμού, π.χ. με μια τσάντα Louis Vuitton που επιθυμούμε τόσο πολύ, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να δουλέψουμε σκληρά για να την αγοράσουμε,  του σεξισμού, π.χ. όταν ένα ανδρικό ακροατήριο αγνοεί το λόγο μιας γυναίκας, είτε, αντίθετα, υποσκάπτοντας τις επιταγές, με μια τσάντα αγορασμένη από το παζάρι, ακούγοντας με προσοχή το λόγο μιας γυναίκας, αλλά και πηγαίνοντας σε μια πορεία ή με τη χρήση του θηλυκού γένους για να αναφερθούμε σε ένα σύνολο ανδρών και γυναικών.

Και οι προοδευτικές και οι αντιδραστικές ταυτότητες πραγματώνονται στην καθημερινότητα και συνδιαλέγονται αδιάλειπτα με το πολιτισμικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Η κρίση όμως έχει γίνει αφορμή για την προώθηση των πιο αντιδραστικών ταυτοτήτων και η πορεία αυτή αντιστρέφεται μόνο από τη δημιουργία και την καθημερινή έκφραση προοδευτικών δικτύων ανθρώπων.

Ας δεχθούμε ταυτόχρονα και διαλεκτικά ως υποθέσεις εργασίας: α) ότι οι εικόνες των ΜΜΕ κατασκευάζουν σε μεγάλο βαθμό την πραγματικότητα, αλλά και ότι απέναντι στην αυτοκρατορία των κυρίαρχων ΜΜΕ χτίζεται μια αντι-αυτοκρατορία αντί-πληροφόρησης και β) ότι ενσωματώνουμε τις επιταγές του καπιταλισμού – ενίοτε και του φασισμού – μέσω της επιθυμίας και έτσι λειτουργούμε ως όργανο του κοινωνικού σώματος, αλλά ταυτόχρονα δημιουργούμε ριζώματα ενός ανόργανου σώματος ενδίδοντας στις επιθυμίες για αλληλεγγύη, ισότητα και αυτο-οργάνωση.

Η καθημερινότητά μας πλήττεται από την κατασκευή μιας φασιστικής πραγματικότητας. Ο φασισμός δεν πηγαίνει χέρι-χέρι μόνο με το ρατσισμό αλλά και με το σεξισμό και αυτή η τριάδα εδραιώνεται ως «πραγματικότητα» μέσω των φασιστικών αυτό-αναπαραστάσεων που προβάλλονται στα ΜΜΕ. Λίγο πιο περίπλοκη ίσως στην ανάγνωσή της είναι η άμεση σχέση φασισμού και σεξισμού. Από το μπράτσο του «Ράμπο» που πλαισίωνε όλα τα πλάνα δηλώσεων του Μιχαλιολιάκου και μας γυρνούσε στην αντιδραστική δεκαετία του ’80 με τα σκληρά και απόλυτα οριοθετημένα ανδρικά σώματα, που στο καπιταλιστικό φαντασιακό έδρασαν ως εικόνες-φετίχ των σκληρών Η.Π.Α., ως την ξανθιά που ανησυχεί για το δημογραφικό πρόβλημα των Ελλήνων στο τελευταίο βίντεο της Χρυσής Αυγής, υπενθυμίζοντάς μας ότι στο (ξανθό) φασιστικό κοινωνικό σώμα η γυναίκα δεν είναι παρά μια αναπαραγωγική μηχανή, η Χρυσή Αυγή επαναλαμβάνει αναπαραστάσεις μιας απόλυτα σεξιστικής κοινωνίας.  Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και το σύνθημα που φωνάζανε με πάθος οι Χρυσαυγίτες στη Θεσσαλονίκη, στις 19 Μαΐου, ημέρα γενοκτονίας των Ποντίων: «Τσίπρα πουστάρα, γαμώ τον Τσε Γκεβάρα». Το σύνθημα, πέρα από τη χρήση μιας αρνητικής λέξης για τους ομοφυλόφιλους, βασίζεται στην ιδεολογική πεποίθηση ότι είναι κακό και προσβλητικό να είσαι ομοφυλόφιλος!

Η ιδεολογική αυτή πεποίθηση δε συμβαδίζει με τα στρατιωτικά παραγγέλματα τύπου «Εγέρθητι» μόνο λόγω της ομοφοβίας που έχει επιδείξει ο ελληνικός στρατός. Συμβαδίζει με όλο το φασιστικό όραμα μιας μιλιταριστικής κοινωνίας με πυρηνικές οικογένειες, γυναίκες στην κουζίνα, εκκλησιασμό κάθε Κυριακή, απόλυτο σεβασμό στις Αρχές κλπ. Και το όραμα αυτό είναι μεν διαφορετικό, αλλά δεν είναι και τόσο απομακρυσμένο από το όραμα μιας πειθαρχημένης καπιταλιστικής κοινωνίας όπου η καθεμιά θα κάνει τη δουλειά της, θα πληρώνει ό,τι της πούνε και θα κάθεται ήσυχη στο σπίτι της, σεβόμενη τις Αρχές και την κοινωνική γαλήνη που πλήττουν οι ξένες και όσες δεν μετέχουν στην αγία πυρηνική οικογένεια.

Όπως υποστηρίζει και ο Μιχάλης Νικολακάκης, ο ρατσισμός και ο σεξισμός δε χαρακτηρίζουν μόνο τον χώρο της ακροδεξιάς. Ο δρόμος της ανόδου της Χρυσής Αυγής  στην προηγούμενη προεκλογική περίοδο άνοιξε και από την προβολή του ρατσιστικού θέματος των στρατοπέδων συγκέντρωσης των μεταναστών και από τον σεξιστικό διασυρμό των ιερόδουλων. Κυρίαρχα ΜΜΕ και παραδοσιακά κόμματα εξουσίας συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση μιας «πραγματικότητας» ευνοϊκής για τον φασισμό.

Αλλά και τα φαινομενικά «αθώα» σήριαλ για ατυχήσασες γυναίκες που δε βρήκαν την ευτυχία στο γάμο, οι καθιερωμένες διαφημίσεις απορρυπαντικών αποκλειστικά από γυναίκες, η προβολή γραφικών στερεοτύπων για τους ομοφυλόφιλους άνδρες και τις ομοφυλόφιλες γυναίκες από τα κυρίαρχα ΜΜΕ συντελούν στον σεξισμό, ενισχύοντας μια πατριαρχική ετεροκανονικότητα.

Όποια και να είναι τα ποσοστά των αριστερών κομμάτων στις εκλογές, δεν αρκούν για να ανατρέψουν ή και να υποσκάψουν την κυριαρχία αυτών των εικόνων. Μπορούμε όμως να τις υποσκάπτουμε εμείς, με τις καθημερινές, προσωπικές μας επιλογές, με εκδηλώσεις, με κείμενα, με εικόνες.

Αν ο καπιταλισμός βασίζεται στην πειθαρχία και στην επιθυμία (χρημάτων, εξουσίας, κλπ.), η αχίλλειος πτέρνα του βρίσκεται στη βάση του. Η επιθυμία πάντοτε ξεπερνά το αντικείμενο του πόθου. Και η μεγαλύτερη ευχαρίστηση προκύπτει από τη πραγμάτωση επιθυμιών που δεν έχουν στόχο την κτήση προσώπων, αντικειμένων ή θέσεων, σαν τον έρωτα που δεν έχει στόχο το γάμο, αλλά τον οργασμό.

Αν το όραμά μας είναι μια κοινωνία ελεύθερη που θα σέβεται συλλογικές αποφάσεις και όχι αρχές, που θα συγκροτεί ένα σώμα χωρίς όργανα, τότε το σώμα αυτό δεν είναι σίγουρα νεκρό αλλά αντίθετα βρίσκεται σε οργασμό. Η δική μας ηδονή βρίσκεται στη συντροφικότητα που επιδιώκουμε, στην υπεράσπιση της βίας του κόσμου σε μια πορεία που είναι παραδειγματική – ενάντια στην τιμωρητική και τρομοκρατική βία του κράτους-, στους άλογους έρωτες, στο γέλιο μας όταν κάποιοι ακόμη χρησιμοποιούν τη λέξη «πουστάρα» ως βρισιά, στην έμπρακτη αγανάκτηση με το διασυρμό των ιερόδουλων για την προστασία των «οικογενειαρχών» πελατών τους, στην προσέγγιση και στην αλληλέγγυα συμμετοχή μας σε «περιθωριοποιημένες» ταυτότητες μεταναστριών, φυλακισμένων, ιερόδουλων, ομοφυλόφιλων. Είμαστε όλες μας πουστάρες, λεσβίες και πουτάνες! Είμαστε και πολυοργασμικές!