Το Ελληνικό Μοντέλο της Οικονομίας

Αναδημοσίευση από το ΒΗΜΑ της Κυριακής στις 8-3-09.
Η μετοχή της Citigroup κατρακύλησε προχθές σε τιμή χαμηλότερη από το 1 δολάριο. Το υψηλότερο σημείο της τους τελευταίους δώδεκα μήνες ήταν 27 δολάρια, ενώ το ιστορικό υψηλό ήταν 56 δολάρια το 2001. Οι μέτοχοι της τράπεζας έχουν προφανώς καταστραφεί, ενώ το αμερικανικό Δημόσιο έχει αποκτήσει το 36% των μετοχών της, καθώς την ενισχύει με κεφάλαια. Αυτό που φοβούνται οι μέτοχοι και πουλάνε τις μετοχές τους είναι ότι η τράπεζα θα χρειαστεί ακόμη περισσότερα κεφάλαια για να καλύψει τις διογκούμενες ζημιές της, και κατά συνέπεια το αμερικανικό Δημόσιο θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό εις βάρος των ιδιωτών μετόχων. Αν μάλιστα το Δημόσιο αποκτήσει το 100% των μετοχών, τότε η περιουσία των ιδιωτών θα έχει εξαφανιστεί. Με λίγα λόγια, η κρατικοποίηση των τραπεζών σώζει τις τράπεζες αλλά καταστρέφει τους μετόχους τους.
Αν κρατικοποιηθεί η Citigroup, η οποία είναι η μεγαλύτερη αμερικανική τράπεζα, θα κρατικοποιηθούν σταδιακά και οι υπόλοιπες αμερικανικές και η «ασθένεια» των κρατικοποιήσεων, η οποία είναι «κολλητική», θα επεκταθεί παγκοσμίως. Αν συνεχίσουμε λοιπόν σε αυτή τη λογική, καταλήγουμε σε ένα κρατικά ελεγχόμενο τραπεζικό σύστημα παγκοσμίως, πράγμα το οποίο μεταφράζεται αυτομάτως σε κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία. Εγκαταλείπεται δηλαδή η έννοια της ελεύθερης αγοράς και περνάμε σε μια οικονομία όπου το κράτος αποφασίζει ποιοι κλάδοι θα χρηματοδοτηθούν και με ποιους όρους από τις δικές του τράπεζες. Είναι κακό αυτό; Οχι απαραίτητα, αλλά είναι άλλο μοντέλο οικονομίας. Ενα μοντέλο που προσομοιάζει του σοβιετικού, υπό την έννοια ότι όλα σχεδιάζονται και ελέγχονται από το κράτος, με τη διαφορά ότι υπάρχει ένας ιδιωτικός τομέας, ο οποίος όμως είναι απολύτως εξαρτώμενος από τις διαθέσεις και τις αποφάσεις του κράτους και της πολιτικής ηγεσίας.
Είκοσι χρόνια μετά την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου και την αποτυχία του κομμουνιστικού συστήματος, εγκαταλείπεται εξ ανάγκης και το καπιταλιστικό σύστημα της ελεύθερης αγοράς. Και πού καταλήγουμε; Κρατηθείτε! Στο ελληνικό μοντέλο! Ποιο είναι το ελληνικό μοντέλο; Ιδιωτικός τομέας απολύτως εξαρτώμενος από το κράτος. Διότι στην Ελλάδα αυτό συμβαίνει. Το κράτος δημοπρατεί ένα έργο, φέρ΄ ειπείν την κατασκευή ενός δρόμου, το αναλαμβάνει μια «ημέτερη» κομματικά ιδιωτική εταιρεία, μοιράζει τη δουλειά σε άλλες μικρότερες, προσλαμβάνονται μηχανικοί και εργάτες, το κράτος πληρώνει την εταιρεία και αυτή μοιράζει το χρήμα στους υπολοίπους. Το ίδιο γίνεται με τα έργα πληροφορικής, τις προμήθειες των νοσοκομείων, τα σχολεία, τον Στρατό, «τα πάντα όλα», όπως λέει και ο προπονητής Αλέφαντος. Η ύπαρξη του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα εξαρτάται απολύτως από το κράτος, διότι το κράτος είναι ο μόνος πελάτης σε μια μικρή, κλειστή οικονομία που δεν εξάγει τίποτε και δεν απευθύνεται στις διεθνείς αγορές.
Σε αυτή την κατεύθυνση λοιπόν κινείται σήμερα η παγκόσμια οικονομία, καθώς οι κυβερνήσεις διασώζουν το κατεστραμμένο τραπεζικό σύστημα και κρατικοποιούν τις τράπεζες. Υπάρχει άλλη λύση; Μέχρι στιγμής άλλη λύση δεν διαφαίνεται. Οι αντίπαλοι της κρατικοποίησης επιμένουν ότι είναι καλύτερο να αφεθεί μια τράπεζα να καταρρεύσει, παρά να κρατικοποιηθεί. Αν, όμως, ο Ομπάμα άφηνε να καταρρεύσει η Citigroup, αυτομάτως θα ξεκινούσε ένα ντόμινο κατάρρευσης όλων των τραπεζών παγκοσμίως και αυτό θα σήμαινε την κατάργηση του νομισματικού συστήματος. Καλώς κάνει λοιπόν και προχωρεί σε κρατικοποιήσεις. Το ερώτημα είναι ως πού θα φθάσουν αυτές. Διότι μπορεί σήμερα να μιλάει για μερική κρατικοποίηση, αλλά οι ζημιές των τραπεζών διογκώνονται και χρειάζονται διαρκώς νέα κεφάλαια για να στηριχθούν. Η προοπτική λοιπόν δείχνει πλήρη κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, συνεπώς πρόσω ολοταχώς για την εφαρμογή του ελληνικού μοντέλου στην παγκόσμια οικονομία. Πλάκα δεν θα έχει;