«Αξιοποίηση ελληνικού»- έτσι εννοούν την ανάπτυξη;

Της Χαράς Καφαντάρη          
(τοποθέτηση στην ημερίδα του ΣΑΔΑΣ –ΠΕΑ την 15.3.12) 

Το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε, με τις πολιτικές του real estate, της αντιπαροχής, της ανεξέλεγκτης οικοδομικής δραστηριότητας, δημιούργησε εύκολο κέρδος για τους λίγους. Κατά τη διαδικασία της αστικοποίησης, πολλές μετατροπές γίνονται και φυσικά τοπία αντικαθίστανται από περιοχές με πυκνές κτιριακές εγκαταστάσεις. Η συνεχής επέκταση της πόλης και πέρα από το λεκανοπέδιο (Μεσόγεια) με ταυτόχρονη απαξίωση της αγροτικής γης, η μείωση των ελεύθερων χώρων, η καταστροφή της φύσης, η κατασπατάληση φυσικών πόρων, παράλληλα με τους νέους ρύπους και την ιονίζουσα ακτινοβολία και ηχορρύπανση, επιδεινώνουν την οικολογική κρίση και κάνουν την Αθήνα, μη φιλική και μη βιώσιμη για τους κατοίκους της. Η παράδοση στους ιδιώτες της δημόσιας περιουσίας μέσω της ΕΤΑ ΑΕ και της Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ επέφερε επιπρόσθετα περιβαλλοντικά βάρη. Σημαντικός παράγοντας που συνέβαλε στην περιβαλλοντική υποβάθμιση της Αττικής είναι και οι πυρκαγιές στους ορεινούς όγκους (Πάρνηθα, Πεντέλη, Υμηττός) των τελευταίων χρόνων. Αποτέλεσμα των αλλαγών αυτών, καθώς και της αύξησης των μεταφορών και της κατανάλωσης ενέργειας, είναι η τροποποίηση στοιχείων του κλίματος, μέσα και γύρω από την αστική περιοχή.

Οι πράσινοι πνευμόνες, μικρής, μεσαίας και μεγάλης κλίμακας μέσα στην πόλη και η σύνταξη σχεδίου και στρατηγικής θέσεων είναι σημαντικά όπλα για την αντιμετώπιση της οικολογικής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής.

Δυστυχώς όμως, οι ελεύθεροι χώροι της Αττικής συνεχώς λιγοστεύουν. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι πριν από 60 χρόνια ήταν κτισμένο το 17,7% του λεκανοπεδίου, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό φτάνει το 68%. Δεν είναι τυχαίο δε, ότι το πράσινο στην Αθήνα πλησιάζει τα 2τμ/κάτοικο, όταν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, σε μεγάλες πρωτεύουσες κυμαίνεται από 25 μέχρι και 50 τμ/κάτοικο.

Ένας από τους τελευταίους μεγάλους ελεύθερους χώρους είναι και το πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, που έχει έκταση περί τα 6.500 στρ. Τα σχέδια «αξιοποίησης» δεν είναι καινούργια, έχουν ξεκινήσει από το 1998, αλλά μετά την μεταφορά του αεροδρομίου στα Σπάτα το 2001, έγιναν πιο συγκεκριμένα. Τον Νοέμβριο του 2000, επί υπουργίας Σουφλιά, το Ελληνικό διαφημιζόταν ως το μεγαλύτερο πάρκο της Ευρώπης, ενώ παράλληλα προβλεπόταν και η δημιουργία «κάποιων» κτιρίων για την κάλυψη των εξόδων δημιουργίας του .

Τότε το ΕΜΠ και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αττικής στάθηκαν αρνητικά στα σχέδια, ενώ το Πανεπιστήμιο Αθηνών τοποθετήθηκε θετικά στην αναγκαιότητα δημιουργίας Μητροπολιτικού Πάρκου στο Ελληνικό, για περιβαλλοντικούς λόγους, που αφορούν όλη την Αττική.

Σήμερα, στην Ελλάδα του Μνημονίου που όλα θυσιάζονται στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, ο δημόσιος πλούτος, οι φυσικοί μας πόροι, οι ίδιοι οι άνθρωποι, η εκποίηση του πρώην αεροδρομίου είναι η αρχή για εκποίηση της εθνικής μας περιουσίας, η οποία δεν θα σταματήσει στο Ελληνικό, θα επεκταθεί και σε άλλα «φιλέτα» της δημόσιας γης.

Το αεροδρόμιο του Ελληνικού μαζί με την παραλία του Αγ. Κοσμά έχουν μεταφερθεί στο Ταμείο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας του Δημοσίου και έχουν «βγεί στο σφυρί», από θεσμικούς και μη παράγοντες, ψάχνοντας επενδυτές. Επενδυτές από το Κατάρ, την Κίνα, την Ευρώπη κ.α. Και όλα αυτά για 5 δις ευρώ (εκτιμήσεις εγχώριων οικονομικών κύκλων), όσο περίπου είναι το ποσό για τόκους δημόσιου χρέους τριών περίπου μηνών.

Με το προσχέδιο νόμου του ΥΠΕΚΑ με τίτλο «Σχέδιο ανάπτυξης του πρώην αεροδρομίου και άλλες διατάξεις» δίνεται η χαριστική βολή σε έναν από τους τελευταίους αδόμητους χώρους της Αττικής.

Στο Προσχέδιο ο συντελεστής από 0,4 που περιείχε η πρόσκληση του Δεκεμβρίου 2011 του Ταμείου, τώρα μπορεί να φθάσει και 0,6, δηλ. τουλάχιστον 3 εκατ τμ τσιμέντου, ακόμη και στον αιγιαλό και το θαλάσσιο μέτωπο. Σε περιοχές με χρήση κατοικίας και πολεοδομικού κέντρου ο Σ.Δ. μπορεί να φθάσει και το 2,2, ενώ επιτρέπεται και η ανέγερση ουρανοξυστών στο τμήμα της έκτασης που βλέπει στη λεωφ. Βουλιαγμένης και Ποσειδώνος. Στις ζώνες ανάπτυξης ισχύουν οι κατηγορίες χρήσεων γης που προβλέπονται από το Μεσοπρόθεσμο (τουρισμός, ξενοδοχεία, συνεδριακά κέντρα, επιχειρηματικά πάρκα, γήπεδα, εμπορικά κέντρα –αναψυχή, καζίνο, γήπεδα γκολφ κλπ). Τις τελευταίες μέρες δε, προστέθηκαν και οι χρήσεις «εκπαίδευση και έρευνα». Το μέγιστο ύψος κάλυψης στις προς πολεοδόμηση περιοχές θα καθοριστεί από τις πολεοδομικές μελέτες, οι οποίες θα εγκριθούν ως προς τη νομιμότητα από ΚΥΑ και όχι Π.Δ., που εξετάζονται από το ΣΤΕ.

Με το εν λόγω προσχέδιο θεσμοθετείται η απομάκρυνση όλων των εγκαταστάσεων και των φορέων από τον χώρο του αεροδρομίου. Χαρακτηριστικό είναι, ότι τα δικαστήρια και ο νόμος θα κρίνουν μετά, το νόμιμο της όλης διαδικασίας. Από την απομάκρυνση, με πρόσφατη τροποποίηση εξαιρούνται οι εγκαταστάσεις του αμαξοστασίου του τραμ και του κέντρου Ελέγχου Περιοχής Αθηνών –Μακεδονίας της ΥΠΑ. Οι Δήμοι του Ελληνικού –Αργυρούπολης και οι άλλοι όμοροι δεν θα έχουν καμιά αρμοδιότητα στο χώρο. Το Μητροπολιτικό Πάρκο από τα 6.500 στρ περιορίζεται στα 2000 στρ, ή 1500 σύμφωνα με δημοσίευμα της Καθημερινής, από τα οποία, μόνο το 75% θα είναι καθαρό πράσινο.

Μιλάμε λοιπόν για μια βαρβαρότητα στο Ελληνικό, ένα νέο «ελ ντοράντο», για κάθε λογής κερδοσκόπους.

Τέλος, δεν συμφωνούμε με τη λογική που προωθείται για μικρά πάρκα σε όλη την Αθήνα, σαν αντιστάθμισμα στην «αξιοποίηση» του Ελληνικού. Τα μικρά πάρκα δεν μπορούν να υποκαταστήσουν, αλλά να συμπληρώσουν το μεγάλο περιβαλλοντικό όφελος για την Αττική, που περιέχει ο μεγάλος, «εν δυνάμει» πνεύμονας πρασίνου, του πρώην αεροδρομίου του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ.

Όλοι, κόπτονται για την ανάπτυξη. Η λεγόμενη «αξιοποίηση του Ελληνικού» θεωρείται ότι βοηθά στην κατεύθυνση αυτή. Ποιά όμως ανάπτυξη, για όφελος ποιού;

Ανάπτυξη με εκποίηση δημόσιας περιουσίας σε εποχή ύφεσης; Δουλειές για εργαζόμενους σε συνθήκες τριτοκοσμικές; Με τα καταστήματα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να κλείνουν, φαινόμενο, που αν προχωρήσει η «αξιοποίηση» θα ενταθεί στη γύρω του πρώην αεροδρομίου περιοχή.

Δυστυχώς, το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής στην συνεδρίαση που έγινε την 21Φεβρουαρίου, παρά το αίτημα τηςΑΤΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ –ΟΧΙ ΣΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ δεν πήρε απόφαση ενάντια στα σχέδια εκποίησης, αλλά παρέπεμψε το θέμα στο μέλλον.

Εμείς όμως επιμένουμε:

Ο Ελαιώνας, το άλσος Γουδή, το πάρκο Αντώνης Τρίτσης μαζί με το Ελληνικό αποτελούν ελπίδα περιβαλλοντικής ανάσας όλου του λεκανοπεδίου.

Nα γίνει λοιπόν το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΥΨΗΛΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ, για όφελος όλων των κατοίκων της Αττικής, με ήπιες, αθλητικές, πολιτιστικές και κοινωνικές χρήσεις. Σχετική πρόταση έχει διατυπωθεί και από το ΕΜΠ.

Δεν είναι ένα τοπικό ζήτημα η εκποίηση του αεροδρομίου, είναι υπερτοπικό θέμα και σαν τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Έχει διαστάσεις όχι μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και κοινωνικές, οικονομικές, ακόμη και εθνικές.

Ο αγώνας δεν πρέπει να σταματήσει με την πιθανή ψήφιση του εν λόγω νομοσχέδιο. Οι πολίτες και τα κινήματα, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι επιστημονικοί και συνδικαλιστικοί φορείς, θα αγωνιστούν να αποτρέψουν το ξεπούλημα. Θα προστατεύσουν το δημόσιο χώρο και τη δημόσια περιουσία και θα παλέψουν για την εφαρμογή ενός άλλου μοντέλου ανάπτυξης. Ενός μοντέλου συμβατού με το Περιβάλλον και την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, έξω από τις πολιτικές των Μνημονίων και της λιτότητας.

*Γεωλόγος