Η παρακμή των ερωτήσεων

Της Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ

Διανύουμε μια ιστορική περίοδο που περιγράφεται με τον επιστημονικώς αποδεκτό όρο παρακμή. Κοινωνίες, έθνη, κράτη, απ' όποια οργανωμένη μορφή συμβίωσης κι αν το εξετάσει κανείς, αναδύουν μια μορφή σύγχρονης παρακμής, που όμοιά της, σε παγκοσμιοποιημένη μορφή, δεν έχει ζήσει ο πλανήτης Γη. Είναι βέβαιο ότι την Ιστορία τη γράφουν οι λαοί και συχνά τη συγγράφουν οι δυνάστες τους. Οχι, όμως, οριστικά κι αμετάκλητα.
Το τεχνολογικό εξελικτικό προτσές δεν είναι και δε θα.......
μπορούσε να είναι αντίδοτο στην παρακμή, είτε αυτό καθαυτό ωστικό κύμα προόδου, όσο δεν ελέγχεται πολιτικά και σε λαϊκή, μάλιστα, βάση. Οι αεροφιλοσοφίες περί διαδικτυακής «επανάστασης» γίνονται με το αζημίωτο από προχειρολόγους που δεν μελέτησαν και δεν διδάχτηκαν από την τροπή που πήρε ο κόσμος ως πολιτισμός μετά τον Γουτεμβέργιο.
Το βιβλίο το τυπογραφημένο απελευθέρωσε γνώση και γνώμη και τη διέδωσε, αφαιρώντας ισχύ κι εξουσία από την οικονομική αυτοκρατορική κι εκκλησιαστική δικτατορία που την κατείχε μονοπωλιακώς. Μακρά κι επίπονη διαδικασία η διασπορά του Μέσου με μοχλό το Μήνυμα, αλλά και πρόσχημα συνάμα. Ο Γουτεμβέργιος άρχισε τυπώνοντας τη Βίβλο, χωρίς να εμποδίσει, αν δεν ενίσχυσε εκών άκων και την Ιερά Εξέταση και τα μαζικά τυπωμένα συγχωροχάρτια...
Η πολιτική ισχύς του μεγάλου κεφαλαίου τύπωνε χρεόγραφα και μετοχές, άυλους τίτλους για την εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, τη Χάλιφαξ, νομιμοποιούσε ως σήμερα γραπτώς το συσσωρευμένο πλούτο. Κοντολογίς, το τυπογραφημένο υλικό, τρόπον τινά, ως εργαλείο, μέσο και βιομηχανία, ξαναγύρισε παραγωγικότατα στα χέρια της άρχουσας αστικής τάξης που εμπορευματοποίησε τη γνώση, έλεγξε την πληροφορία και στρογγυλοκάθισε, μετά τις τρεις, και στην τέταρτη εξουσία.
Η βαριά βιομηχανία της παραγωγής και μεταφοράς πληροφορίας, συχνά με το ένδυμα της κουλτούρας - ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο στις μέρες μας και μαζί δισκογραφία, σινεμά, τηλεοπτικός αθλητισμός - έγινε ένα απέραντο καζίνο - χρηματιστήριο, που ανεβοκατεβάζει την αξία της ανθρώπινης ζωής κατά τα συμφέροντα των εχόντων και κατεχόντων.
Η δημοκρατία στη δικτατορία της χαοτικής επικοινωνίας τείνει παρακμιακώς να θεωρείται ως η κατά ριπάς καταγγελτική διατύπωση χύδην ερωτήσεων. Μάζες γιγαντιαίες χειραγωγούνται σε «ρεύματα», «κινήματα» κ.λπ. χωρίς να το αντιλαμβάνονται, ελλείψει παιδείας, που καλλιεργεί τη σκέψη κι όχι το ένστικτο της επιβίωσης. Κι η εξουσία των ...επενδυτών στις νέες τεχνολογίες στέλνει τις ίδιες τις μάζες στα πεδία των μαχών, σε εμφυλίους, σε γκέτο, σε συμμορίες, σε αειφόρο φτώχεια, να βρουν τις απαιτήσεις μόνοι τους οι δήθεν πρωταγωνιστές μιας απίστευτα καλά οργανωμένης και σκηνοθετημένης παράστασης.
Το επαναστατικό πολιτικό πνεύμα, όσο κι αν διαχυθεί μέσα από τις νέες τεχνολογίες, χωρίς πολιτικό κι ιδεολογικό περιεχόμενο, παιδεία και εκπαίδευση, ενσωματώνεται στα γεωπολιτικά συμφέροντα ως διαδικτυακό κοπάδι προσημειωμένων ψευδαισθήσεων.
Το όπλο της επικοινωνίας είναι πυρηνικής ισχύος. Ισως και ορθολογικώς ισχυρότερο ως άθροισμα ενέργειας του ανθρώπινου νου. Αλλά στα χέρια μιας πολυεθνικής σαν αυτήν της Φουκουσίμα, έχει ολέθρια αποτελέσματα όταν σκοτώνει με την πειθαρχία ενός παιχνιδιού τύπου Πόκεμον ή Τέκεν μάζες ολόκληρες συναινούντων ανθρώπων - πιονιών.
Ο εμφύλιος είναι ο πικρότερος των πολέμων. Ετσι ιεραρχούνταν ως τώρα. Σ' όλες τις κουλτούρες και τους πολιτισμούς. Γι' αυτούς που τον θεώνται διαδικτυακώς, σήμερα στη Λιβύη και την ταξική αυτοκρατορία του ανατέλλοντος ηλίου, στην ακτή του Ελεφαντοστού, κι όπου Γης των «επαναστατικών» ερωτήσεων των πληκτρολογίων μια υπενθύμιση: Η παρακμή, λίγο πριν την καταστροφή, λάμπει τόσο που το αίμα γοητεύει άλικο κι αχνιστό. Οταν μαυρίσει στη σήψη την εκτός σώματος του ανθρώπου, τότε θυμάται ο γελασμένος πολεμιστής πως πρέπει ν' αναρωτηθεί κι όχι να ρωτήσει την αιτία θυσίας, το σκοπό θανάτου, έξω απ' το εμπόριο ελπίδας. Η επανάσταση είναι η δόση απαντήσεων...